به گزارش خبرگزاری حوزه، استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که حوزه نیوز در این نوشتار، آیه ۱۴۵ تا ۱۴۸ سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.
* آیه ۱۴۵
وَ ما کانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ کِتاباً مُؤَجَّلاً وَ مَنْ یُرِدْ ثَوابَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَ مَنْ یُرِدْ ثَوابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْها وَ سَنَجْزِی الشَّاکِرینَ
- ترجمه
هیچ کس جز به فرمان خدا نمی میرد، (و این) سرنوشتی است تعیین شده. و هر کس پاداش دنیا را بخواهد از آن به او می دهیم، و هرکس پاداش آخرت را بخواهد از آن به او می دهیم، و بزودی سپاسگزاران را پاداش خواهیم داد.
- پیام ها
۱- با فرار از جنگ، از مرگ نمی توانید فرار کنید. «انقلبتم علی اعقابکم... ما کان لنفس»
۲- مرگ، به دست ما نیست، «کتاباً مؤجّلاً» ولی اراده و هدف به دست ماست. «ومن یرد...»
۳- حال که دنیا و آخرت در برابر ماست، مسیر ابدیّت و رضای خالق را ادامه دهیم. «من یرد... نؤته منها»
۴- هر نوع انگیزه و عملی بازتاب و عکس العمل مخصوصی دارد. در هر مسیری گام نهیم به مقصدی خاص خواهیم رسید. «من یرد ثواب الدنیا... و من یرد...»
----------------------
* آیه ۱۴۶
وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ
- ترجمه
و چه بسیار پیامبرانی که همراه آنان خداپرستان بسیاری جنگیدند، پس برای آنچه در راه خدا به آنان رسید، نه سستی کردند و نه ناتوان شدند و تن به ذلّت ندادند و خداوند صابران را دوست دارد.
- نکته ها
«رِبّیّون» جمع «رِبّی» بر وزن «ملّی» به کسی گفته می شود که ارتباط و پیوند او با خدا محکم و در دین، دانشمند و مقاوم و با اخلاص باشد. [۱]
- پیام ها
۱- تاریخ انبیا همراه با مبارزه است. «وکایّن ...»
۲- هنگام احساس ضعف، از زندگی رادمردان تاریخ و مقاومت آنان درس بگیرید. «و کایّن من نبیّ»
۳- جنگ و جهادی حقّ است که زیر نظر رهبر الهی باشد. «قاتل معه»[۲]
۴- تعداد مجاهدان عالم و عارف در تاریخ بسیار است. «کایّن...ربیّون کثیر»
۵ - گرچه همه مجاهدان عزیزند، ولی رزمندگان عارف و عالم حساب دیگری دارند. «ربّیّون»
۶- ایمان به خدا، سرچشمه مقاومت است. «ربّیّون... فما وهنوا»
۷- مشکلات نباید عامل سستی و ضعف شود، بلکه باید عامل حرکت و تلاش جدیدی گردد. «فما وهنوا لما اصابهم»
۸ - آنچه به انسان روحیّه می دهد و تحمّل مشکلات را آسان می کند، در راه خدا بودن آنهاست. «فی سبیل اللّه»
۹- فشارها، مردان خدا را وادار به تسلیم نمیکند. «وما استکانوا»
۱۰- هر چند در بدر پیروز شدید، ولی راه آینده شما مسلمانان، راه جهاد و مبارزه است، پس باید صبور و مقاوم باشید. (با توجّه به آیات قبل و بعد)
۱۱- رزمندگانِ بصیر، نه از درون روحیّه خود را می بازند؛ «فما وهنوا» و نه توان رزمی خود را از دست می دهند؛ «وما ضعفوا» و نه در اثر فشارها تسلیم می شوند. «و ما استکانوا»
۱۲- انجام وظیفه و پایداری بر حقّ مهم است، پیروز بشویم یا نشویم. آیه می فرماید: «واللّه یحبّ الصابرین» و نفرمود: «یحبّ الفاتحین»
--------------------------
* آیه ۱۴۷
وَ ما کانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا فی أَمْرِنا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرینَ
- ترجمه
و کلام آنها (رزمندگان مخلص و آگاه) جز این نبود که گفتند: «پروردگارا گناهانمان و زیاده روی هایمان را در کارمان ببخش و گام های ما را استوار بدار و ما را بر گروه کافران یاری ده».
- پیام ها
۱- یکی از عوامل شکست در جنگ، گناه و اسراف است. رزمندگان مخلص، با استغفار این موانع پیروزی را از بین می برند. «اغفر لنا ذنوبنا و اسرافنا»
۲- شکستِ خود را به قضا و قدر و یا دیگران نسبت ندهید، به قصورها و تقصیرهای خود نیز توجّه داشته باشید. «ذنوبنا و اسرافنا»
۳- اوّل استغفار، بعد استنصار. ابتدا طلب آمرزش کنید، سپس از خداوند پیروزی بخواهید. «اغفر لنا... وانصرنا»
۴- بجای تسلیم در برابر دشمن، در پیشگاه خداوند اظهار ذلّت نمایید. «و ما استکانوا...ربنّا اغفرلنا...»
۵ - صحنه های جهاد و جنگ، انسان را به سوی دعا و استغفار می کشاند. «و ما کان قولهم الا ان قالوا ربّنا اغفر لنا»
۶- مردان خدا، نصرت و یاری خدا را برای نابودی کفر میخواهند، نه برای کسب افتخار خود. «وانصرنا علی القوم الکافرین»
۷- بر لطف خداوند تکیه کنید، نه بر نفرات خود. «ربّیون کثیر... ربّنا... انصرنا»
------------------------------
* آیه ۱۴۸
فَآتاهُمُ اللَّهُ ثَوابَ الدُّنْیا وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ
- ترجمه
پس خداوند پاداش دنیا و پاداش نیک آخرت را به آنان عطا کرد و خداوند نیکوکاران را دوست میدارد.
- نکته ها
ممکن است مراد از پاداش دنیویِ رزمندگان، ثابت قدمی و پیروزی، و مراد از ثواب آخروی آنان، مغفرتِ گناهان باشد.
- پیام ها
۱- میان پاداش های دنیوی و اخروی تفاوت فراوان است. «و حسن ثواب الاخرة» در بهره های دنیوی، تلخی هایی نیز وجود دارد، ولی ثواب آخرت، به تمامی نیکی و خیر است.
۲- دعا، جهاد، صبر، استغفار، ایمان و توکّل به خداوند که در آیات قبل آمده بود، از عوامل محبوبیّت نزد خداوند است. «واللّه یحب المحسنین»
--------------
پی نوشت ها:
۱) تفسیر نمونه
۲) در دعای ماه رمضان میخوانیم: «اللّهم ارزقنا قتلاً فی سبیلک تحت رایة نبیّک مع اولیائک»
۰۸:۲۳ - ۱۳۹۸/۰۷/۱۰